Dieta lecznicza stosowana u kobiet musi uwzględniać ich specyficzne cechy fizjologiczne. To kobieta co miesiąc przechodzi menstruację i różne problemy z nią związane, jest w ciąży, rodzi dzieci, opiekuje się nimi i karmi je. Dlatego potrzebuje odpowiednio dobranej diety.

Dieta lecznicza powinna być ukierunkowana na odbudowanie Qi i Krwi, odżywienie i ochronę Wątroby oraz Nerek, wzmocnienie Żołądka i Śledziony, a także na uregulowanie gładkiego przepływu Qi i poruszenie Krwi.

Te cele można osiągnąć stosując urozmaiconą i odżywczą dietę oraz unikając pożywienia, które prowadzi do uszkodzenia Qi i Krwi. Każdą dietę należy modyfikowaćw taki sposób, by dało się ją zastosować w przypadkach specyficznych, spowodowanych różnymi przyczynami. I tak na przykład bolesne miesiączkowanie czy brak miesiączki to najczęściej stany Nadmiarowe. Zaleca się wówczas taki rodzaj pożywienia, który będzie pomagać w odżywieniu Qi i poruszeniu Krwi. Równocześnie należy unikać produktów o smaku kwaśnym i o naturze zimnej lub ochładzającej. Z drugiej strony krwotoki maciczne, obfite krwawienia miesiączkowe czy krwawienie w czasie ciąży, w większości przypadków, są stanami Niedoborowymi, w związku z czym dieta powinna składać się z pożywienia wzmacniającego Wątrobę i Nerki oraz odbudowującego Qi i Krew, np. z produktów o smaku kwaśnym-ściągającym, gdyż ten smak posiada funkcję utrzymywania Krwi. Powinno się unikać produktów, które wyczerpują Yin, Qi lub poruszają Krew.

Bolesne miesiączkowanie (Dysmenorrhoea)

Bolesne miesiączkowanie lub ból brzucha podczas miesiączki to ból pojawiający się w czasie trwania miesiączki w podbrzuszu i okolicach kręgosłupa lędźwiowego,
któremu może towarzyszyć blada cera, obfite zimne poty na głowie i twarzy, zimne kończyny, nudności i wymioty.Ten rodzaj zaburzeń miesiączkowania może być wywołany emocjonalnym przygnębieniem (depresją); atakiem Zimna i Wilgoci podczas menstruacji, co w efekcie doprowadza do zastoju; niedoborem Qi i Krwi; uszkodzeniem lub wyczerpaniem Wątroby i Nerek oraz Pustką Qi i Krwi, co powoduje, że nie płyną one gładko.

Zalecane produkty

Pacjentki z bolesnym miesiączkowaniem, podczas miesiączki powinny spożywać produkty o naturze ogrzewającej. Może to być: imbir, kminek, koper włoski, cynamon, brązowy cukier, daktyle, kurze jaja, szczypiorek, cebula, wołowina, baranina. Kiedy przypadek bolesnego miesiączkowania należy do wzorca Zastoju Qi i Krwi, wówczas wskazane jest spożywanie produktów, które będą pomagać w uregulowaniu przepływu Qi i pobudzeniu krążenia Krwi. Należą do nich kwiat róży, głóg, korzeń arcydzięgla, mięta, ciasto pomarańczowe czy polenta [opisana w numerze pierwszym Zwierciadła Medycyny].

Produkty, których należy unikać

to produkty surowe i o zimnej naturze, takie jak wszelkiego rodzaju sałaty, zimne napoje, lody, ocet, produkty słodkie, ale przetworzone jak czekolada, ciasta, produkty sojowe, tofu.

Przepisy dietetyczne

Zastój Qi i Krwi

Objawy: uczucie rozpierania i ból w podbrzuszu przed lub w trakcie menstruacji, która jest skąpa i wolno wypływa ze skrzepami ciemnej krwi lub mięsistymi błonami. Uwolnienie mas przynosi ulgę w bólu. Występuje także uczucie rozpierania w klatce piersiowej i pod żebrami.

Język: ciemny lub pokryty krostkami.

Tętno: głębokie (Chen Mai) i strunowate (Xian Mai).

Terapia dietą będzie polegać na pobudzeniu krążenia Krwi i uregulowaniu swobodnego przepływu Qi.

Wino z róży i głogu

Składniki:

kwiat róży (Fl. Rosae) ...................................................14 g
owoc głogu (Fr. Crataegi) .............................................30 g
cukier...........................................................niewielka ilość
czerwone wytrawne wino ............................................1/2 l

Przygotowanie:

Kwiaty, owoce i cukier zalać winem. Wstrząsać raz dziennie. Po tygodniu zlać, przefiltrować i przyjmować nalewkę 3 razy dziennie przed snem, przed menstruacją.

Osłabienie i wyczerpanie Wątroby oraz Nerek

Jest to wzorzec dotyczący wyczerpania Płynów Ciała (Jin Ye) i Krwi (Xue).

Objawy: tępy ból w podbrzuszu występujący po miesiączce, która jest bolesna i skąpa; bolesność w okolicy pleców i kręgosłupa; zawroty głowy; dzwonienie w uszach.
Język: jasnoczerwony z cienkim nalotem.

Tętno: głębokie (Chen Mai) i nitkowate (Wei Mai).

Terapia dietą będzie polegać na odżywieniu Wątroby i Nerek, odżywieniu Krwi i odbudowaniu Esencji. W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej zalecana dieta składa się między innymi z ziołowych powidełek ze szpikiem.

Nieprawidłowe krwawienia maciczne (Beng-Lou)

Beng Lou w języku chińskim oznacza krwawienie inne niż prawidłowe krwawienie menstruacyjne. Beng oznacza zazwyczaj gwałtowne krwawienie w dużych ilościach, tymczasem Lou oznacza krwawienie w mniejszej ilości, często określane kapaniem.Przyczyną tego schorzenia jest zazwyczaj Gorąco Krwi, zastój Krwi, osłabienie Śledziony lub Nerek prowadzące do zaburzeń na poziomie kanałów Chong Mai i Ren Mai oraz Morza Krwi, które uszkadzają funkcję kontroli przebiegu menstruacji. Przypadki spowodowane Gorącem i zastojem Krwi są klasyfikowane jako przypadki nadmiarowe, natomiast te spowodowane osłabieniem Śledziony lub Nerek są zaliczane do niedoborowych.

Zalecane produkty

Ogólnie zaleca się stosowanie pożywienia odżywiającego. W przypadkach nadmiarowych należy używać produktów, które są łagodne w smaku i wykazują działanie powstrzymujące krwawienia, takie jak ziele tasznika, orzeszki ziemne, botwinka, szpinak, bakłażan, seler. Mogą to być również produkty zwęglone, które posiadają działanie hemostatyczne, np. zwęglony owoc głogu, czy zwęglona bylica pospolita.

Tekst jest fragmentem artykułu, który w całości znajdą Państwo w numerze 3/2004 kwartalnika "ZWIERCIADŁO MEDYCYNY".
 

foto: Joanna Fedorowicz, Wojciech Buła